Đau xương khớp cứ đến mùa là bùng lên, nhiều cô chú anh chị than “chỉ cần trời trở lạnh một cái là người cứng đơ, bước đi cũng đau”. Nhưng điều đáng lo hơn là rất nhiều người xem đây là chuyện bình thường… cho đến khi cơn đau trở nên dai dẳng và ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống.

Bác sĩ Long muốn chia sẻ lại góc nhìn chuyên môn, để cô chú anh chị hiểu đúng – hiểu đủ về bệnh xương khớp khi thời tiết thay đổi, và quan trọng nhất là biết cách giữ gìn sức khỏe cho mình.

BỆNH XƯƠNG KHỚP PHỔ BIẾN DO ĐÂU?

Khí hậu Việt Nam thuộc kiểu nhiệt đới ẩm, độ ẩm cao và áp suất khí quyển thay đổi liên tục. Với người đã có nền bệnh xương khớp, đây như “mồi lửa” khiến các cơn đau bùng phát mạnh hơn.

Biểu hiện thường gặp gồm: đau nhức các khớp (gối, vai, cổ tay, hông), tê buồn chân tay, đau mỏi toàn thân, đau cổ – vai gáy, đau lưng, thậm chí đau lan xuống mông – chân trong thoát vị đĩa đệm.

Khi thời tiết trở lạnh, gió mùa về, độ ẩm tăng cao, những triệu chứng này xuất hiện dày hơn. Với người lớn tuổi, điều này càng rõ rệt vì sức đề kháng giảm, cơ thể khó thích nghi với biến động môi trường.

GÓC NHÌN Y HỌC CỔ TRUYỀN: TẠI SAO TRÁI GIÓ TRỞ TRỜI LẠI ĐAU NHIỀU HƠN?

Theo y học cổ truyền – cơ thể con người vận hành theo quy luật âm dương – ngũ hành. Khi cơ thể cân bằng, chính khí đầy đủ, chúng ta sẽ chống chọi tốt trước tác động của môi trường. Nhưng chỉ cần chính khí suy, các yếu tố từ bên ngoài như phong – hàn – thấp – nhiệt rất dễ xâm nhập.

Bác sĩ Long giải thích rằng bệnh xương khớp thường được quy về “chứng tý”. Tý nghĩa là tắc trở. Hệ thống kinh lạc trong cơ thể có nhiệm vụ dẫn khí huyết đi nuôi xương khớp. Khi kinh lạc bị phong hàn thấp xâm nhập, dòng khí huyết vận hành chậm lại, gây đau nhức, tê bì.

• Phong – gây tê và làm cơn đau di chuyển.
• Hàn – gây cứng, đau buốt, đau tăng khi gặp lạnh.
• Thấp – làm nặng nề tay chân, khớp cứng, người mệt mỏi.

Các yếu tố này có thể đi riêng lẻ hoặc kết hợp thành các dạng như phong thấp, hàn thấp… Khi thời tiết thay đổi đột ngột, cơ thể không kịp thích ứng, tà khí dễ “chui” vào kinh mạch – khiến đau nhức bùng phát.

Ngoài ra, theo Đông y, thận chủ cốt tủy. Thận suy khiến dinh dưỡng cho xương khớp giảm, sụn dễ thoái hóa, xương yếu và cơn đau kéo dài. Vì vậy điều trị xương khớp trong Đông y không chỉ dừng ở giảm đau mà còn chú trọng bổ thận – mạnh gân cốt.

KHI THỜI TIẾT LẠNH: CƠ CHẾ ĐAU NHÌN THEO KHOA HỌC HIỆN ĐẠI

Ở góc nhìn hiện đại, khi trời lạnh:

• Mạch máu ngoại vi co lại.
• Máu đến các khớp giảm, nuôi dưỡng kém.
• Dịch khớp tiết ít hơn, sụn khớp khô – lâu ngày dễ mòn.

Các gân – cơ co cứng gây cảm giác đau, khớp không linh hoạt. Người bị thoái hóa khớp hay thoát vị đĩa đệm sẽ càng dễ đau do đầu dây thần kinh nhạy cảm.

Chỉ một đợt gió lạnh cũng khiến nhiều cô chú anh chị đau lưng, đau vai gáy, cứng khớp vào buổi sáng hoặc tê bì khi ngồi lâu.

DẤU HIỆU CẦN LƯU Ý

• Đau tăng khi thời tiết lạnh hoặc ẩm.
• Cứng khớp vào buổi sáng, cần “vận động làm nóng” mới dễ cử động.
• Tê buồn chân tay, cảm giác nặng nề.
• Đau lan xuống mông – chân khi có thoát vị đĩa đệm.
• Khớp sưng – nóng – đỏ (dấu hiệu viêm cấp).

Nếu những triệu chứng này lặp lại nhiều lần, cô chú anh chị cần thăm khám sớm để tránh bệnh trở nặng.

CÁCH CHĂM SÓC XƯƠNG KHỚP KHI TRỜI TRỞ LẠNH

Giữ ấm đúng cách

Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Bác sĩ Long luôn nhắc bệnh nhân:

“Gió lạnh mà lùa vào gáy, vào lưng thì kinh bàng quang – kinh đốc dễ bị tắc, rất dễ gây đau.”

Cô chú anh chị nên:

• Mặc đủ ấm, nhất là vùng cổ – vai – lưng – đầu gối.
• Hạn chế để ẩm nước mưa, nếu ướt cần lau khô và thay đồ ngay.
• Tránh ngồi nơi gió lùa, ẩm thấp.
• Làm ấm khớp khi đau

Có thể dùng:

• Đèn hồng ngoại
• Túi chườm ấm
• Lá ngải cứu rang muối đắp vùng đau

Nhiệt ấm giúp giãn mạch máu – khí huyết lưu thông tốt hơn.

Lưu ý: không xoa bóp mạnh vào vùng khớp đang sưng nóng đỏ vì đây là giai đoạn viêm cấp.

Vận động hợp lý – Nguyên tắc quan trọng

Nhiều cô chú anh chị sợ đau nên không dám cử động, nhưng điều này lại khiến khớp ngày càng cứng và đau nhiều hơn.

Hoạt động nhẹ nhàng mỗi ngày sẽ:

• Giúp máu lưu thông
• Tăng tiết dịch khớp
• Làm mềm gân cơ
• Giữ khớp linh hoạt

Bác sĩ Long thường hướng dẫn bệnh nhân tập:

• Khí công – dưỡng sinh
• Yoga nhẹ
• Thái cực quyền
• Đi bộ
• Mát-xa trị liệu

Chỉ cần 30–60 phút mỗi ngày, sau thời gian sẽ thấy cơ thể nhẹ nhõm hơn rất nhiều.

Chế độ ăn tốt cho xương khớp

Ưu tiên:

• Cá béo (cá hồi, cá thu)
• Rau xanh đậm màu
• Các loại hạt
• Trái cây chứa vitamin C
• Cà chua
• Thực phẩm giàu canxi, vitamin D

Hạn chế:

• Thịt đỏ
• Đồ chiên rán
• Đồ ăn quá mặn – quá chua
• Chất kích thích

Duy trì cân nặng hợp lý cũng là cách giảm tải áp lực lên khớp gối, cột sống.

Tránh tự ý dùng thuốc giảm đau

Nhiều cô chú anh chị quen dùng thuốc giảm đau khi đau nặng, nhưng thuốc giảm đau – đặc biệt nhóm corticoid – có thể gây hại dạ dày, gan thận, suy giảm miễn dịch. Nếu cơn đau kéo dài, hãy đến khám để được hướng dẫn điều trị đúng. Hạn chế dùng thuốc truyền miệng hoặc sản phẩm không rõ nguồn gốc để tránh rủi ro đáng tiếc.

LỜI DẶN CỦA BÁC SĨ LONG

Xương khớp giống như “bản lề” của cơ thể. Khi còn trẻ, ta ít để ý, nhưng bước sang tuổi 35–40 trở đi, bất kỳ sự thay đổi nào của thời tiết đều có thể ảnh hưởng.

Càng hiểu rõ cơ chế bệnh – càng biết cách chăm sóc và kiểm soát nó. Và khi giữ ấm tốt, vận động đều, ăn uống đúng, tinh thần thoải mái… cô chú anh chị hoàn toàn có thể sống khỏe mà không phải chịu đựng những cơn đau tái phát liên tục.

Nếu cô chú anh chị đang gặp tình trạng đau nhức, tê bì, cứng khớp khi trời trở lạnh, có thể để lại thông tin để bác sĩ Long hỗ trợ thăm khám và tư vấn cụ thể hơn. Bác sĩ Long luôn mong được đồng hành cùng cô chú anh chị trên hành trình sống khỏe chủ động mỗi ngày.

Hãy để lại thông tin

Để bác sĩ Long hiểu rõ hơn tình trạng của cô chú anh chị và đưa ra hướng hỗ trợ phù hợp

Gửi thông tin