Khi mang thai, nhiều mẹ rơi vào tình trạng mất ngủ triền miên khiến tinh thần sa sút, sức khỏe suy giảm. Vậy bầu mất ngủ phải làm sao để vừa ngủ ngon mà vẫn an toàn cho thai nhi? Bài viết dưới đây sẽ gợi ý cho mẹ những mẹo dân gian, món ăn an thần và bài thuốc Đông y hiệu quả giúp mẹ “ngủ một giấc tới sáng”.
Nguyên nhân gây mất ngủ ở bà bầu
1. Thay đổi nội tiết tố
Thời kỳ mang thai, cơ thể mẹ có hàng loạt sự biến đổi về hormone, đặc biệt là progesterone – loại hormone giúp duy trì thai kỳ nhưng cũng gây buồn ngủ ban ngày và khiến giấc ngủ ban đêm bị xáo trộn.
2. Thai máy và áp lực bụng
Khi bé yêu bắt đầu “đá bóng” trong bụng mẹ, đặc biệt là vào ban đêm, mẹ sẽ cảm thấy khó chịu và bị đánh thức thường xuyên. Thêm vào đó, bụng ngày càng lớn làm mẹ khó tìm tư thế ngủ thoải mái.
3. Tâm lý lo lắng, suy nghĩ nhiều
Nỗi lo về sự phát triển của con, sinh nở, tài chính hay thậm chí chỉ là suy nghĩ vẩn vơ cũng đủ để khiến não mẹ “quay cuồng” không nghỉ và khó vào giấc.
4. Tiểu đêm, đau lưng, chuột rút
Thận làm việc nhiều hơn khiến mẹ thường xuyên phải đi tiểu ban đêm. Bên cạnh đó, sự căng cơ, đau lưng, và hiện tượng chuột rút cũng khiến mẹ trằn trọc trở mình suốt đêm.
Mất ngủ khi mang thai có ảnh hưởng đến thai nhi không?
1. Ảnh hưởng đến sự phát triển trí não của bé
Giấc ngủ không chỉ giúp mẹ phục hồi năng lượng mà còn hỗ trợ quá trình trao đổi chất, cung cấp oxy và dinh dưỡng cho thai nhi. Thiếu ngủ kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí não và hệ thần kinh của bé.
2. Làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh
Mất ngủ kéo dài khiến mẹ rơi vào trạng thái kiệt sức, dễ cáu gắt, tinh thần sa sút và làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh – một trong những rối loạn tâm lý phổ biến và nghiêm trọng ở sản phụ.
3. Gây mệt mỏi, suy nhược ở mẹ
Thiếu ngủ khiến hệ miễn dịch suy yếu, dễ mắc bệnh, cơ thể mệt mỏi suốt ngày. Điều này làm giảm khả năng chăm sóc bản thân và ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống trong thai kỳ.
Bầu mất ngủ phải làm sao? 7 giải pháp đơn giản và an toàn
1. Duy trì giờ ngủ cố định
Đi ngủ và thức dậy cùng một khung giờ mỗi ngày giúp cơ thể hình thành đồng hồ sinh học ổn định. Mẹ bầu nên tập thói quen thư giãn trước giờ ngủ như đọc sách nhẹ nhàng, nghe nhạc êm dịu hoặc ngồi thiền vài phút.
2. Tránh ăn no hoặc uống nhiều nước trước khi ngủ
Ăn quá no hoặc uống nhiều nước sẽ gây cảm giác đầy bụng, khó tiêu và khiến mẹ phải thức dậy đi tiểu nhiều lần trong đêm. Mẹ nên ăn nhẹ trước giờ ngủ ít nhất 2 tiếng và hạn chế uống nhiều nước vào buổi tối.
3. Ngâm chân nước ấm với gừng hoặc ngải cứu
Trước khi lên giường, mẹ có thể ngâm chân với nước ấm pha chút muối hoặc vài lát gừng, vài nắm ngải cứu. Phương pháp dân gian này giúp khí huyết lưu thông, làm ấm cơ thể và thư giãn đầu óc rất tốt.
4. Tập các bài thở và thiền nhẹ trước khi ngủ
Một vài bài tập thở sâu, nhẹ nhàng theo phương pháp yoga hoặc thiền chánh niệm giúp giảm căng thẳng, thư giãn tâm trí và hỗ trợ dễ ngủ hơn. Mỗi ngày chỉ cần 10-15 phút cũng đã tạo nên khác biệt rõ rệt.
5. Uống trà thảo dược nhẹ như tâm sen, lạc tiên (có chỉ định)
Một số loại trà thảo mộc an thần như tâm sen, lạc tiên, hoa cúc… có tác dụng nhẹ nhàng giúp thư giãn. Tuy nhiên, mẹ bầu nên hỏi ý kiến bác sĩ Đông y trước khi dùng để đảm bảo an toàn cho thai nhi.
6. Sử dụng gối kê và tư thế ngủ phù hợp
Gối ôm bà bầu hoặc gối chữ U giúp nâng đỡ bụng và chân, giảm áp lực lên cột sống. Tư thế ngủ nghiêng bên trái được khuyên dùng vì giúp máu lưu thông tốt hơn cho mẹ và bé.
7. Massage bấm huyệt thư giãn theo y học cổ truyền
Massage nhẹ nhàng vùng cổ, vai, lưng hoặc day ấn một số huyệt đạo như huyệt thần môn, nội quan… sẽ giúp mẹ bầu thư giãn tinh thần và dễ đi vào giấc ngủ sâu hơn.
Top 3 món ăn dễ làm giúp mẹ bầu ngủ sâu giấc
Thêm vào chế độ sinh hoạt, bạn có thể thử những món ăn vừa ngon, vừa bổ dưỡng, hỗ trợ an thần theo y học cổ truyền:
- Cháo hạt sen – long nhãn
Hạt sen có tính bình, vị ngọt, giúp bồi bổ tâm tỳ, an thần. Kết hợp long nhãn giúp tăng thêm công dụng ôn huyết, dễ ngủ. - Canh rau nhút – đậu xanh
Rau nhút (rau muống nước) kết hợp đậu xanh giúp giải nhiệt, nhẹ bụng, giúp buổi tối thoải mái hơn trước giờ đi ngủ. - Sữa hạt ấm – yến mạch
Sữa hạt pha yến mạch giúp cung cấp protein, chất xơ, dễ tiêu hóa, tạo cảm giác no nhẹ và hỗ trợ giấc ngủ.
Bài thuốc Đông y giúp an thần cho mẹ bầu (có tư vấn bác sĩ)
Mẹ bầu có thể sử dụng một số bài thuốc Đông y đơn giản, đã được chứng minh an toàn khi có chỉ dẫn đúng:
- Bài thuốc từ lạc tiên, hạt sen, táo nhân: kết hợp các vị này dạng sắc nước uống 1 lần/ngày có tác dụng an thần, giảm căng thẳng. Bạn nên đi khám để xác định liều lượng phù hợp với thể trạng.
- Châm cứu hoặc xoa bóp: nếu có điều kiện, bạn nên tìm đến phòng khám YHCT uy tín để được thực hiện châm cứu hoặc xoa bóp, tập trung ở các huyệt như Thần môn, Nội quan, Tam âm giao… giúp thư giãn toàn thân.
Lưu ý quan trọng khi áp dụng phương pháp dân gian
Mặc dù được xem là lành tính, nhưng khi áp dụng mẹo dân gian và Đông y, bạn cần lưu ý:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa y học cổ truyền để xác định thể trạng của mình, tránh áp dụng sai cách.
- Không tự ý dùng các loại thuốc Nam hoặc thảo dược mạnh, tránh gây kích thích tử cung, ảnh hưởng thai nhi.
- Giữ vệ sinh an toàn thực phẩm, đảm bảo các loại thảo dược khi dùng phải sạch, không hóa chất.
Góc chia sẻ từ bác sĩ Trần Hải Long
“Mỗi mẹ bầu là một cá thể riêng biệt, ‘bầu mất ngủ phải làm sao’ không có công thức chung. Nhưng chỉ cần bạn lắng nghe cơ thể, chọn đúng thời điểm và phương pháp nhẹ nhàng, giấc ngủ sẽ sớm quay về.”
Những điều mẹ bầu cần biết khi áp dụng phương pháp dân gian
- Thấu hiểu cơ địa: Mỗi mẹ có cơ chế cơ thể và thai nhi khác nhau. Trước khi áp dụng bất kỳ mẹo dưỡng sinh nào, bạn nên trao đổi với bác sĩ chuyên khoa hoặc thầy thuốc YHCT để xác định thể trạng phù hợp.
- Không nên lạm dụng: Các phương pháp dân gian như ngâm chân, uống trà thảo dược, dùng bài thuốc Đông y chỉ nên là hỗ trợ – không phải thay thế hoàn toàn giấc ngủ tự nhiên hoặc điều trị y tế.
- Kiên trì là chìa khóa: Mất ngủ bầu bí không giải quyết trong một sớm một chiều. Mẹ nên kiên nhẫn thực hiện đều đặn hàng ngày, theo dõi phản ứng của cơ thể và điều chỉnh hợp lý.
- Chú ý vệ sinh an toàn: Khi dùng thảo mộc như lạc tiên, tâm sen, táo nhân, cần chọn nguồn gốc rõ ràng, rửa kỹ và bảo quản đúng cách để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.
Câu hỏi thường gặp về bầu mất ngủ phải làm sao
Bà bầu mất ngủ 3 tháng cuối thì làm sao?
Giai đoạn cuối thai kỳ, áp lực đè nặng hơn, mẹ nên ưu tiên các hoạt động nhẹ như ngâm chân nước ấm, tập thở và uống trà tâm sen. Nếu tình trạng kéo dài trên 2 tuần dù đã cải thiện, tốt nhất nên đi khám để kiểm tra tâm lý và nội tiết.
Có thể dùng thuốc ngủ khi bầu không?
Hầu hết thuốc ngủ Tây có thể ảnh hưởng đến thai nhi. Do đó, mẹ chỉ nên dùng phương pháp tự nhiên như massage, bài thuốc Đông y dưới sự hướng dẫn chuyên môn, tránh tự ý dùng thuốc.
Trẻ có bị ảnh hưởng nếu mẹ thường xuyên mất ngủ?
Nhiều nghiên cứu cho thấy giấc ngủ mẹ kém có thể tác động đến phát triển não bộ và hệ miễn dịch của bé. Vì vậy, giữ giấc ngủ ổn định là rất quan trọng.
Bao lâu thì bài thuốc Đông y cho kết quả?
Thông thường, mẹ bầu sẽ cảm thấy cải thiện sau 7–14 ngày kiên trì dùng thuốc theo chỉ định. Nếu không thấy hiệu quả, cần tái khám và điều chỉnh liệu trình.
Giữ giấc ngủ vẹn toàn – gốc rễ cho thai kỳ khỏe mạnh
“Mẹ bầu thân mến, bầu mất ngủ phải làm sao? Không phải cứ uống thuốc mới nhanh khỏi, mà hãy để cơ thể ‘hòa nhịp’ với thiên nhiên và phân biệt đúng cách tự nhiên nào là bạn, cách nào cần giữ khoảng cách. Giấc ngủ quay về, đồng nghĩa mẹ trao cho con nền tảng khỏe mạnh nhất ngay từ giây phút đầu tiên.”
Việc áp dụng những phương pháp nhẹ nhàng như đã chia sẻ giúp bạn cải thiện từng chút một giấc ngủ hàng đêm. Hãy nhớ:
- Xây dựng thói quen sinh hoạt, giờ ngủ cố định.
- Sử dụng những mẹo dân gian an toàn như ngâm chân, uống trà, kết hợp bài thuốc Đông y khi có chỉ định.
- Duy trì luyện tập nhẹ, vệ sinh giấc ngủ và tư thế ngủ đúng cách.
- Trao đổi với chuyên gia nếu mất ngủ kéo dài hoặc ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.
Chúc mẹ bầu sớm tìm lại giấc ngủ trọn vẹn, đủ để dưỡng thai khỏe, thai nhi phát triển toàn diện. Nếu bạn cần tư vấn riêng về từng phương pháp cụ thể, đừng ngần ngại liên hệ bác sĩ YHCT để được hỗ trợ tận tình nhé!
