Củ gừng – Vị thuốc nhỏ và “Có võ” trong đông y và đời sống

Bác sĩ Trần Hải Long
22 tháng 10 lúc 09h18
Trời lạnh, đắp vài lát gừng vào gan bàn chân mà ngủ sâu ngon lạ! 🌿 Ai hay lạnh chân, mất ngủ, thử ngay mẹo nhỏ này bác sĩ Long chia sẻ nhé! 👉
Loi-ich-cua-cu-gung.jpg
Bác sĩ Trần Hải Long
Nếu phải chọn ra một vị thuốc vừa gần gũi, rẻ tiền, lại đa công dụng nhất trong Đông y, bác sĩ Long sẽ không ngần ngại mà nói ngay: đó là củ gừng. Một củ gừng nhỏ thôi, nhưng... Xem thêm

Nếu phải chọn ra một vị thuốc vừa gần gũi, rẻ tiền, lại đa công dụng nhất trong Đông y, bác sĩ Long sẽ không ngần ngại mà nói ngay: đó là củ gừng. Một củ gừng nhỏ thôi, nhưng lại có thể giúp cô chú anh chị từ chuyện cảm lạnh, đau bụng cho đến mất ngủ, đau khớp, thậm chí còn hỗ trợ thải độc và dưỡng tạng nếu biết dùng đúng cách.

Gừng trong nhà bếp là gia vị quen thuộc, nhưng trong Đông y, nó là “thần dược tán hàn”, nghĩa là giúp xua tan khí lạnh trong cơ thể, làm ấm kinh lạc, điều hòa khí huyết. Chính vì vậy, người xưa mới nói: “Sáng ăn gừng, tối đừng ăn tỏi”. Nghe có vẻ vui, nhưng lại là kinh nghiệm dưỡng sinh có cơ sở khoa học hẳn hoi.

Gừng trong Y học cổ truyền – Nhỏ mà lợi hại

Theo Y học cổ truyền, gừng (Sinh khương khi còn tươi, Can khương khi đã khô) có vị cay, tính ấm, quy vào các kinh Tỳ, Vị, Phế. Tác dụng chính là tán hàn, ôn trung, chỉ ẩu (giảm nôn), hóa đàm, giải độc. Khi dùng đúng liều lượng và thời điểm, gừng giúp cơ thể điều hòa âm dương, làm ấm tạng phủ, tăng cường khí huyết lưu thông.

Về mặt khoa học hiện đại, gừng chứa các hoạt chất như gingerol và shogaol – có khả năng chống viêm, chống oxy hóa, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch. Vì thế, không phải ngẫu nhiên mà gừng có mặt trong hầu hết các bài thuốc dân gian phòng cảm lạnh, ho đờm, hoặc đau khớp.

Hơn 10 năm điều trị các bệnh lý Thực Dưỡng
  • Phác đồ Cá nhân hóa, kết hợp Đông - Tây y
  • Điều trị tận gốc, không chỉ làm giảm triệu chứng
  • Theo dõi sát sao trong suốt liệu trình

3 cách đắp gừng cực hiệu quả theo Đông y

Đắp gừng vào gan bàn chân – giúp ngủ ngon, ấm tạng

Gan bàn chân trong Đông y được xem là nơi tập trung nhiều huyệt đạo quan trọng, đặc biệt là huyệt Dũng tuyền – huyệt đầu tiên của kinh Thận. Đây là “cửa ngõ” giao hòa giữa cơ thể và đất trời, là nơi hấp thu khí của đất, đồng thời giúp điều hòa năng lượng trong cơ thể.

Khi đắp vài lát gừng tươi vào gan bàn chân vào buổi tối, hơi ấm và mùi thơm cay nhẹ của gừng giúp mở lỗ chân lông, kích hoạt tuần hoàn máu. Cô chú anh chị sẽ thấy bàn chân ấm lên, người dễ chịu, giấc ngủ sâu hơn. Bác sĩ Long thường khuyên người lớn tuổi hay lạnh chân, mất ngủ hoặc trẻ nhỏ hay cảm lạnh, ho đêm nên thử cách này. Đơn giản, rẻ tiền, mà hiệu quả bất ngờ!

“Gan bàn chân là nơi khởi đầu của kinh Thận, cũng là nơi kết thúc của nhiều kinh khác. Khi chân ấm, thân sẽ an; khi thận mạnh, khí huyết tự thông.” – Bác sĩ Long

Đắp gừng vào đầu gối – giảm đau, tán hàn, thông kinh lạc

Người bị thoái hóa khớp, viêm khớp gối, đau mỏi đầu gối do thời tiết lạnh có thể thử cách này. Giã gừng tươi, thêm chút muối biển (vị mặn quy Thận, có tác dụng dẫn thuốc vào kinh lạc), rồi đắp lên đầu gối khoảng 20–30 phút mỗi ngày. Hơi nóng từ gừng thấm sâu giúp hoạt huyết, tán hàn, giảm viêm, giảm đau rõ rệt.

Theo Tây y, nhiệt ẩm từ gừng giúp tăng lưu thông máu tại chỗ, làm giãn cơ, giảm co cứng khớp. Vì vậy, đây là phương pháp trị liệu kết hợp hoàn hảo giữa Đông – Tây y, vừa an toàn, vừa dễ thực hiện tại nhà.

Đắp gừng vào rốn – ôn dương, điều tạng, dưỡng thần

Rốn trong Đông y là huyệt Thần Khuyết (CV8) – một trong những huyệt đặc biệt quan trọng thuộc mạch Nhâm. Huyệt này liên hệ mật thiết với năm tạng sáu phủ, đặc biệt là tỳ vị và đại trường. Nói một cách dễ hiểu, đây là “trung tâm năng lượng” của cơ thể, nơi tàng dương khí, giúp chống lại lạnh, mệt và suy nhược.

Đắp gừng lên rốn có thể giúp:

  • Ổn định tiêu hóa, giảm lạnh bụng, đau bụng kinh, đầy hơi.
  • An thần, giảm căng thẳng, hỗ trợ giấc ngủ sâu.
  • Tăng đề kháng, phòng cảm cúm và các bệnh theo mùa.

Bác sĩ Long thường khuyên chị em trong kỳ kinh nguyệt bị đau bụng nhiều có thể đắp gừng tươi vào rốn, kết hợp xoa bóp nhẹ vùng bụng dưới. Vừa giúp máu huyết lưu thông, vừa giảm đau tự nhiên, lại thư giãn tinh thần – đúng kiểu “dưỡng thể, dưỡng tâm”.

Cách dùng gừng trong ăn uống – “Ít mà chất”

Không chỉ dùng ngoài, gừng khi ăn uống cũng mang lại rất nhiều lợi ích, nhưng phải biết cách dùng. Đông y có câu “gừng sống tán hàn, gừng chín ôn trung” – nghĩa là tùy cách chế biến mà tác dụng khác nhau.

  • Liều lượng an toàn: Với người trưởng thành, chỉ nên dùng 4–8g gừng tươi mỗi ngày. Dùng quá nhiều có thể gây nóng, khô miệng, bốc hỏa.
  • Thời điểm dùng: Nên dùng buổi sáng – khi cơ thể bắt đầu vận hành, giúp kích thích tiêu hóa, làm ấm tạng phủ. Tránh dùng ban đêm vì dễ tích nhiệt sinh độc.
  • Thực phẩm kỵ gừng: Không nên ăn gừng cùng thịt lợn – theo cổ thư, hai vị này kỵ nhau, dễ sinh độc.

Một mẹo nhỏ bác sĩ Long thường chia sẻ: buổi sáng, nếu cô chú anh chị hay mệt mỏi, lạnh bụng hoặc khó tiêu, hãy pha một ly trà gừng mật ong ấm. Vừa giúp làm ấm dạ dày, thông khí huyết, vừa tỉnh táo cả ngày. Nhưng nhớ, người bị tăng huyết áp hoặc viêm loét dạ dày cần dùng thận trọng, nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng thường xuyên.

Khi nào không nên dùng gừng?

Mặc dù là “vị thuốc vàng”, nhưng gừng cũng có những trường hợp cần tránh:

  • Không đắp gừng lên vùng da có vết thương hở, lở loét hoặc đang viêm tấy.
  • Không dùng gừng đã bị dập, mọc mầm – dễ sinh độc tố.
  • Người đang sốt cao, ra nhiều mồ hôi, hoặc có dấu hiệu nội nhiệt mạnh không nên dùng.

Đông y coi “hàn thì dùng ấm, nhiệt thì dùng mát”. Gừng là vị ấm, nên chỉ thật sự phát huy khi cơ thể đang bị hàn. Dùng sai lúc, không chỉ không hiệu quả mà còn làm tình trạng thêm nặng.

Góc nhìn khoa học hiện đại về củ gừng

Ngày nay, nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh tác dụng dược lý của gừng. Hoạt chất gingerol có khả năng chống viêm, giảm đau, chống buồn nôn, và hỗ trợ điều hòa huyết áp. Một số nghiên cứu còn cho thấy gừng giúp kiểm soát cholesterol và đường huyết, rất tốt cho người mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, mỡ máu cao.

Điều thú vị là, những gì người xưa cảm nhận được qua “kinh nghiệm thân thể”, thì nay khoa học đang dần lý giải bằng con đường hóa học và sinh học. Đó chính là điểm giao giữa Đông và Tây y mà bác sĩ Long luôn nhấn mạnh: hiểu để dùng đúng, dùng đúng để đạt hiệu quả tự nhiên nhất.

Lời dặn ân cần từ bác sĩ Long

Cô chú anh chị thấy đó, đôi khi chỉ cần một củ gừng thôi, nhưng nếu hiểu đúng, dùng đúng, thì có thể giúp cải thiện rất nhiều vấn đề sức khỏe thường ngày. Dưỡng sinh không phải chuyện xa xỉ – nó bắt đầu từ những điều nhỏ bé và thân thuộc nhất trong căn bếp nhà mình.

Nếu cô chú anh chị đang gặp các triệu chứng như: lạnh tay chân, rối loạn tiêu hóa, đau khớp, mất ngủ… hãy thử áp dụng những cách đơn giản với gừng mà bác sĩ Long vừa chia sẻ. Nhưng nếu muốn hiểu sâu hơn cơ thể mình thuộc “hàn”, “nhiệt” hay “thấp”, cần phối hợp thêm thảo dược nào cho đúng, cô chú anh chị có thể nhắn tin cho bác sĩ Long để được hướng dẫn chi tiết. Bác sĩ Long luôn sẵn lòng lắng nghe và tư vấn cá nhân qua messenger hoặc zalo 0368180102.

Một lát gừng có thể làm ấm cả lòng bàn tay. Một chút hiểu biết đúng có thể làm ấm cả cuộc sống. Cô chú anh chị nhớ nhé – hãy để cơ thể mình luôn được “ấm”, vì khi cơ thể ấm, bệnh sẽ chẳng còn chỗ mà trú ngụ!

Hãy để lại thông tin

Để bác sĩ Long hiểu rõ hơn tình trạng của cô chú anh chị và đưa ra hướng hỗ trợ phù hợp

Các câu hỏi phổ biến xoay quanh bệnh này

K
Nguyễn Thị Kim (Tuyên Quang)
30 tháng 10 lúc 10h01
Tôi thấy mọi người bảo gừng, sả, ngải cứu nấu chung với cần tây rồi xông hoặc uống tốt cho phổi, trị ho cảm lạnh – có đúng không bác sĩ?
Đã trả lời
Xem câu trả lời
Bác sĩ Trần Hải Long
Có, nhưng phải dùng đúng cách. Ba vị này đều giúp ấm phổi, trục hàn, giảm ho, song không phải ai cũng nên dùng. Tốt nhất nên được hướng dẫn theo thể trạng từng người. Xem thêm
L
Hoàng Đức Long (Đống Đa, Hà Nội)
29 tháng 10 lúc 15h58
Bác sĩ Long ơi, tôi bị cao huyết áp, dạo này thấy mọi người bảo uống trà gừng tốt cho gan và tiêu hóa. Không biết người huyết áp cao như tôi có uống được không ạ?
Đã trả lời
Xem câu trả lời
Bác sĩ Trần Hải Long
Có thể uống được cô chú anh chị nhé, nhưng phải uống đúng cách – pha loãng, uống ấm và tránh lúc huyết áp đang cao. Dùng vừa phải thì gừng vẫn rất tốt cho sức khỏe. Xem thêm
Y
Trần Thị Yến (Thái Bình)
26 tháng 10 lúc 18h00
Tôi lại thấy nhiều người nói uống gừng buổi tối như uống thạch tín mà bác sĩ lại bảo uống tốt cho gan, vậy có nên uống không ạ?
Đã trả lời
Xem câu trả lời
Bác sĩ Trần Hải Long
Không sao đâu cô chú anh chị nhé,vẫn có thể uống gừng buổi tối nếu cơ thể lạnh, khó tiêu hay khó ngủ. Chỉ cần pha loãng, uống ấm nhẹ và tránh khi người đang nóng, mất ngủ nhiều là được Xem thêm
C
Trần Minh Châu (Hà Nam)
23 tháng 10 lúc 08h07
Bác sĩ Long ơi, em thuộc kiểu người sợ lạnh nhưng gan lại hay nóng, uống trà gừng vào thì bị nổi mụn với táo bón. Như vậy là do em dùng sai hay do cơ địa vậy ạ?
Đã trả lời
Xem câu trả lời
Bác sĩ Trần Hải Long
Đó là do cơ thể em thuộc dạng ‘hàn ngoài – nhiệt trong’. Gừng vẫn dùng được, nhưng nên uống loãng, ấm nhẹ vào buổi sáng và tránh thêm mật ong hay chanh để không tăng nhiệt nhé. Xem thêm
H
Bùi Thị Hằng (Phú Thọ)
18 tháng 10 lúc 09h25
Bác sĩ Long ơi, tôi đang uống thuốc chống đông máu hằng ngày, vậy có dùng được nước đậu bắp chanh hay ăn đậu bắp sống như mọi người chia sẻ không ạ?
Đã trả lời
Xem câu trả lời
Bác sĩ Trần Hải Long
Không nên dùng thường xuyên cô chú anh chị nhé. Đậu bắp chứa vitamin K có thể ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc chống đông máu, nên chỉ dùng khi bác sĩ điều trị cho phép. Xem thêm
Đ
Phạm Minh Đức (Cao Bằng)
18 tháng 10 lúc 08h15
Bác sĩ Long ơi, sáng ngủ dậy mà uống liền gần 1 lít nước đậu bắp với chanh lạnh như bác sĩ nói có sao không, uống hằng ngày hay ăn luôn đậu sống được không ạ?
Đã trả lời
Xem câu trả lời
Bác sĩ Trần Hải Long
Không nên uống hết 1 lít một lúc đâu cô chú anh chị nhé. Mình chỉ nên uống từ từ, chia nhỏ, và không cần ngày nào cũng uống – 1–2 lần/tuần là vừa đủ rồi. Xem thêm
Q
Phạm Văn Quý (Vĩnh Phúc)
17 tháng 10 lúc 15h23
Bác sĩ Long ơi, tôi thấy công thức đậu bắp với chanh dễ làm quá mà không rõ là đổ nước sôi hay nước nguội vào ngâm, có cần cho thêm muối không ạ?
Đã trả lời
Xem câu trả lời
Bác sĩ Trần Hải Long
Không cần cho muối và cũng không đổ nước sôi trực tiếp đâu cô chú anh chị nhé, chỉ dùng nước đun sôi để nguội là chuẩn nhất để giữ trọn dưỡng chất của đậu bắp. Xem thêm
T
Lò Thị Thủy (Điện Biên)
16 tháng 10 lúc 15h22
Bác sĩ Long ơi, tôi bị huyết áp thấp, lại hay đau đầu, mất ngủ và đau mỏi lưng do thoát vị đĩa đệm, nghe nói ăn trứng rán lá đinh lăng tốt lắm, tôi có dùng được không bác sĩ?
Đã trả lời
Xem câu trả lời
Bác sĩ Trần Hải Long
Dùng được cô chú anh chị nhé, nhưng cần dùng đúng lượng và đúng cách. Món này rất tốt để hỗ trợ giấc ngủ, giảm đau mỏi, nhưng không nên lạm dụng kẻo phản tác dụng đó nha! Xem thêm
C
Nguyễn Văn Cảnh (Yên Bái)
16 tháng 10 lúc 09h21
Tôi nghe nói ăn nhiều trứng gà bổ, sáng tôi hay luộc 2–3 quả ăn luôn, có hôm một mình ăn hết 4 quả, vậy có sao không bác sĩ Long?
Đã trả lời
Xem câu trả lời
Bác sĩ Trần Hải Long
Ăn 1–2 quả mỗi ngày thì ổn cô chú anh chị nhé, nhưng ăn 4 quả/ngày đều đặn là KHÔNG nên đâu, dễ tăng mỡ máu, hại gan. Bổ gì thì bổ, cũng cần có liều lượng nha! Xem thêm
T
Nguyễn Văn Trí (Cẩm Phả)
8 tháng 10 lúc 15h04
Bác sĩ Long ơi, tôi uống vừng đen–gừng–muối với mật ong buổi tối sau ăn có mập không? Nếu không hợp mật ong thì bỏ hay thay gì được?
Đã trả lời
Xem câu trả lời
Bác sĩ Trần Hải Long
Không béo nếu cô chú anh chị dùng 15g, pha ấm, tối sau ăn 30–60 phút; Có thể thay tạm bằng mạch nha/siro gạo lứt loãng. Bác sĩ Long khuyên ưu tiên mật ong vì điều hòa bài, nhưng tùy thể trạng nhé. Xem thêm

Hiểu bệnh để trị cho trúng

4 thực phẩm dân dã giúp dưỡng thận khỏe, lọc sạch cơ thể mỗi ngày

Dưỡng khớp mùa lạnh bằng nước dừa và rau ngổ

Dưỡng khớp mùa lạnh bằng nước dừa và rau ngổ – bí quyết từ bác sĩ Long

Ăn chuối lúc 11h trưa tốt cho dạ dày, giúp Tỳ Vị khỏe hơn

Ăn chuối lúc 11h trưa tốt cho dạ dày, giúp Tỳ Vị khỏe hơn

Đậu đen và vừng đen – bí quyết đơn giản giúp bổ thận, ngủ ngon

Đậu đen và vừng đen – bí quyết đơn giản giúp bổ thận, ngủ ngon

Hành tây giúp bổ khí, mạnh gân cốt, cải thiện sinh lực nam giới

Hành tây giúp bổ khí, mạnh gân cốt, cải thiện sinh lực nam giới

Uống nước ấm buổi sáng đúng cách giúp thận khỏe, người nhẹ nhõm

Uống nước ấm buổi sáng đúng cách giúp thận khỏe, người nhẹ nhõm

Nhắn cho bác sĩ
Hotline
Đặt lịch