Hôm nay, tôi muốn chia sẻ về một vấn đề mà gần như người bệnh mất ngủ lâu năm nào cũng gặp: ngủ không được nếu không có thuốc ngủ, hay như tôi hay gọi là “ngủ ép bằng thuốc” – một giấc ngủ không đến từ cơ thể, mà đến từ thuốc.

Ca bệnh mất ngủ hàng chục năm – Không uống thuốc là không ngủ được

“Tôi mất ngủ hàng chục năm nay, bị lệ thuộc vào thuốc ngủ. Không uống là không ngủ được. Có cách nào giúp tôi ngủ lại tự nhiên không bác sĩ?” – Câu hỏi này tôi gặp rất rất nhiều khi thăm khám.

Mất ngủ mãn tính lệ thuộc thuốc an thần là hệ quả của việc điều trị mất ngủ sai hướng, căn nguyên của bệnh không được xử lý.

Trước tiên, bà con cần hiểu, thuốc an thần gây ngủ không hề chữa mất ngủ mà chỉ tạo ra một cảm giác buồn ngủ thông qua ức chế thần kinh trung ương, ép cơ thể phải “ngủ” tạm thời. Càng dùng lâu, cơ thể càng nhờn thuốc, mất khả năng tự điều chỉnh giấc ngủ tự nhiên. 

Nguy hiểm hơn, sử dụng thuốc ngủ, thuốc an thần thời gian dài sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ như:

– Thần kinh suy nhược, đầu óc mụ mị, không tỉnh táo

– Khó tập trung, chóng mặt, dễ gặp tai nạn khi làm việc, lái xe

– Hại gan, thận, hệ tiêu hóa, mệt mỏi kéo dài

– Mất hoàn toàn khả năng ngủ tự nhiên

Hầu hết các trường hợp bà con bị mất ngủ lâu năm, lệ thuộc thuốc ngủ khi thăm khám tôi đều thấy sức khỏe đã suy giảm, cơ thể đã:

– Mất đi nội lực âm huyết – không còn “nền tảng” để nuôi giấc ngủ

– Thần trí bất an, Tâm – Thận mất kết nối

– Càng uống thuốc càng tiêu hao âm dịch, làm mất cân bằng âm dương nghiêm trọng hơn

Phác đồ điều trị của bác sĩ Long – Từ thuốc đến cơ chế tự ngủ

Qua thăm khám kỹ càng, bác sĩ Long nhận định bệnh nhân bị mất ngủ kinh niên do Thận âm hư. Theo Y học cổ truyền, Thận là gốc rễ của tiên thiên, chủ tàng tinh, chủ thủy, liên quan mật thiết tới khả năng ngủ sâu. Khi Thận âm suy yếu, cơ thể rơi vào trạng thái:

• Nội nhiệt sinh ra, hỏa không được chế → tâm thần bị kích thích
• Tâm bất an, thần không yên → ngủ không sâu, dễ tỉnh
• Mạch huyết hư hao → mộng nhiều, trí nhớ giảm, cơ thể gầy yếu

Trong trường hợp này, giải pháp tôi đưa ra không phải là cắt thuốc đột ngột. Vì làm vậy sẽ khiến cơ thể phản ứng mạnh, chứng mất ngủ càng nặng hơn. Thay vào đó, tôi áp dụng nguyên tắc điều trị 3 giai đoạn, giúp người bệnh từ từ rời khỏi lệ thuộc và quay lại khả năng ngủ tự nhiên:

GIAI ĐOẠN 1: Phục hồi gốc rễ – Dùng thuốc Đông y song song

– Mục tiêu: Nuôi lại Thận âm, dưỡng huyết, ổn định thần kinh, làm dịu tâm trí
– Dược liệu chính được gia giảm từ bài Lục vị địa hoàng hoàn + Tứ vật thang: Thục địa, Mạch môn, Ngũ vị tử, Đương quy, Bạch thược…
– Cách dùng: Kết hợp Đông y đều đặn mỗi ngày, đồng thời duy trì liều thuốc Tây hiện tại, không vội cắt.

GIAI ĐOẠN 2: Giảm dần thuốc Tây – Tăng cường Đông y

– Khi giấc ngủ đã cải thiện, vào giấc nhanh hơn, ngủ sâu hơn → tôi bắt đầu giảm liều thuốc Tây từ từ, dưới sự theo dõi kỹ lưỡng.
– Đồng thời, duy trì thuốc Đông y và điều chỉnh ăn uống, lối sống để cơ thể tự tái lập lại cơ chế ngủ.

GIAI ĐOẠN 3: Ổn định giấc ngủ – Cắt thuốc hoàn toàn

– Cơ thể đã ngủ được tự nhiên, không cần hỗ trợ → ngưng hoàn toàn thuốc Tây
– Duy trì thuốc Đông y thêm 1–2 tháng để củng cố nền âm huyết
– Kết hợp các liệu pháp dưỡng sinh, thở thiền, xoa bóp bấm huyệt, chế độ ăn bổ âm,  giúp tâm an, thần định, ngủ sâu không mộng mị

Điều chỉnh sinh hoạt để nuôi dưỡng lại giấc ngủ tự nhiên

Việc dùng thuốc chỉ là một phần, muốn ngủ được lâu dài thì bà con phải điều chỉnh ăn uống – sinh hoạt cho đúng. Đây là những chỉ dẫn tôi khuyên bệnh nhân:

– Thứ nhất, xây dựng chế độ ăn dưỡng âm – thanh nhiệt – nuôi huyết. Bệnh nhân nên dùng các đồ ăn, thực phẩm như: đậu đen, mè đen, cá hồi, bơ, long nhãn, táo đỏ, trứng gà,… 

Đồng thời nên tránh: Rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas,… vì nó gây hại âm, sinh nhiệt; Đồ chiên rán, cay nóng vì làm kích thích thần kinh; Không nên ăn quá no hoặc quá sát giờ ngủ vì làm nặng bụng, khó ngủ

-Thứ hai, duy trì lối sống khoa học với: đi ngủ sớm, tập luyện nhẹ nhàng các bài khí công, thiền tịnh; ngâm chân trước khi ngủ để dẫn hỏa khí, thần trí yên,…

Có thể thấy, giấc ngủ tự nhiên không đến từ thuốc mà đến từ sự phục hồi của tạng phủ. Người bệnh nào cũng hỏi tôi một câu như này: “Bao giờ tôi mới ngủ được mà không cần thuốc?”. Thì câu trả lời của tôi là: “Khi cơ thể bà con tìm lại được sự yên tĩnh nội tại – tâm an, khí huyết đầy, âm dương điều hòa – thì giấc ngủ sẽ đến, không cần cưỡng ép.”

Video: https://drive.google.com/drive/u/0/folders/1KpZAsgJwo2zPQOaQGx1LsmM9GhIySmmO